สาหร่ายสไปรูลิน่าหรือสาหร่ายเกลียวทอง มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Spirulina Platensis คือ สาหร่ายสีเขียวแกมน้ำเงิน (Blue-Green Algae) เป็นสายพันธุ์ Platensis ถือเป็นสาหร่ายสายพันธุ์ที่ดีที่สุด เป็นแหล่งที่พบรงควัตถุสังเคราะห์แสงต่าง ๆ มีลักษณะเป็นเซลล์ทรงกระบอกหลายเซลล์เรียงต่อกันเป็นเส้นสายตรงหรือขดเป็นเกลียว มี 2 สายพันธุ์ คือ Arthrospira Platensis พบในแอฟริกา เอเชีย และอเมริกาใต้ ส่วน Arthrospira Maxima พบได้เฉพาะในอเมริกากลาง โดยสามารถดำรงชีวิตอยู่ได้ในสิ่งแวดล้อมต่าง ๆ อย่างหลากหลาย ได้แก่ หิน ดิน ทะเลทราย น้ำพุร้อน น้ำจืด น้ำทะเล และมีการเพาะเลี้ยงเพื่อเป็นอาหารเสริม
       สาหร่ายสไนรูลิน่าจัดเป็นแหล่งอาหารที่อุดมไปด้วย โปรตีนปริมาณสูงถึงร้อยละ 50-70 ของน้ำหนักแห้ง คาร์โบไฮเดรตประมาณร้อยละ 12-20 วิตามินและแร่ธาตุสูงหลายชนิด เช่น วิตามินบี 1, บี 2, บี 3, บี 6, บี 9 (Folic Acid) และบี 12 วิตามินซี วิตามินเอ วิตามินเอ วิตามินอี แคลเซียม เหล็ก ฟอสฟอรัส แมกนีเซียม รวมทั้งมีกรดอะมิโนที่จำเป็นครบทุกชนิด โดยเฉพาะอย่างยิ่งสารอาหารจำพวกพฤกษเคมีหรือไฟโตนิวเทรียนท์ (Phytonutrients) อันได้แก่ คลอโรฟิลล์-เอ (Chlorophyll-A) คาโรทีนอยด์ (Carotenoids) ชนิดMyxoxanthophyll, Zeaxanthin ไฟโคไซยานิน (Phycocyamin) อัลโลไฟโคไซยานิน (Allophycocyanin) โพลีแซคคาไรด์ (Polysaccharides) กรดไขมันชนิดไม่อิ่มตัวที่มีพันธะคู่หลายพันธะ คือกรดแกมม่า-ลิโนเลนิก หรือGLA (Gamma-Linolenic Acid), Eicosapentaenoic Acid (EPA) และ Docosahexaenoic Acid (DHA) เป็นต้น (มารศรี เรืองจิตชัชวาล; พิมพ์เพ็ญ พรเฉลิมพงศ์ และนิธิยา รัตนาปนนท์ )
ประโยชน์ของสาหร่ายสไปรูลิน่า
       1. เสริมสร้างความแข็งแรงและภูมิคุ้มกันให้กับร่างกาย ในสาหร่ายสไปรูลิน่า ประกอบด้วยสารอาหารสำคัญสองชนิด คือ สารไฟโคไซยานิน (Phycocyanin) และโพลีแซคคาไรด์ (Polysaccharide) ซึ่งจะกระตุ้นการสร้างและเสริมการทำงานของเม็ดเลือดแดงและเม็ดเลือดขาว ช่วยในการเสริมสร้างภูมิต้านทาน และช่วยป้องกันโรคโลหิตจาง เพราะอุดมด้วยธาตุเหล็ก และโฟลิกแอซิค
       2. ปรับสมดุลระบบขับถ่าย สาหร่ายสไปรูลิน่า จัดเป็น Dietary fiber ช่วยปรับสมดุลของระบบขับถ่าย และบรรเทาอาการท้องผูกได้เป็นอย่างดี
       3. บำรุงระบบประสาท สาหร่ายสไปรูลิน่า อุดมไปด้วยกลุ่มวิตามินบีต่าง ๆ เช่น วิตามินบี 1, บี 2, บี 6, และบี 12 ช่วยป้องกันโรคเหน็บชาได้ และโรคที่เกี่ยวกับปลายประสาทอักเสบได้
       4. ป้องกันโรคไขมันในเลือดสูง สาหร่ายสไปรูลิน่ามีกรดแกมม่า-ลิโนเลนิก (GLA) ซึ่งเป็นกรดไขมันที่จำเป็นของร่างกาย มีบทบาทในการลดปริมาณของคลอเรสเตอรอลในเลือดได้ ช่วยลดไขมันร้าย (LDL) และเพิ่มระดับไขมันดี (HDL)
       5. บำรุงสายตา สาหร่ายสไปรูลีน่ายังอุดมไปด้วยสารกลุ่มแคโรทีนอยด์ โดยเฉพาะเบต้าแคโรทีน ซึ่งเป็นสารที่ให้วิตามินเอ จึงมีประโยชน์ต่อการบำรุงสายตา ป้องกันโรคจอประสาทตา และช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดโรคตาได้
       6. เป็นแหล่งที่ให้ปริมาณโปรตีนสูงถึง 50-70 % อุดมด้วยกรดอะมิโนจำเป็นครบทุกชนิด ล้วนมีประโยชน์มากมาย ดังนี้
         6.1 ไอโซลิวซีน (Isoleucine) เป็นกรดอะมิโนจำเป็น ที่เสริมสร้างการเจริญเติบโตของร่างกายและการทำงานของระบบประสาท รวมไปถึงการทำงานของระบบภูมิคุ้มกัน ช่วยให้ตับทำงานในการขจัดสารพิษได้ดีขึ้น การผลิตฮีโมโกลบิน และการควบคุมพลังงาน
         6.2 ลิวซีน (Leucine) เป็นกรดอะมิโนจำเป็น ที่ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด กระตุ้นการทำงานของสมอง ช่วยให้เซลล์ประสาทแข็งแรง ช่วยกระตุ้นการหลั่งฮอร์โมนเกี่ยวกับการเจริญเติบโต (Growth Hormone) ซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอของร่างกาย เช่น กระดูก ผิวหนัง กล้ามเนื้อ ช่วยให้ตับทำงานได้ดีขึ้น และช่วยเพิ่มภูมิต้านทานให้กับร่างกาย
         6.3 ไลซีน (Lysine) เป็นกรดอะมิโนจำเป็น ที่ช่วยในการสร้างโปรตีนทุกชนิดในร่างกาย จำเป็นต่อการเจริญเติบโตที่เหมาะสมและการสร้างกระดูกในวัยเด็ก ช่วยการดูดซึมแคลเซียมและคงความสมดุลของไนโตรเจนในวัยผู้ใหญ่ ช่วยลดระดับไตรกลีเซอไรด์ เสริมสร้างภูมิคุ้มกัน ฮอร์โมน และเอนไซม์ ช่วยในการสร้างคลอลาเจนและซ่อมแซมเนื้อเยื่อต่าง ๆ ป้องกันโรคกระดูกพรุน
         6.4 เมทไทโอนีน (Methionine) เป็นกรดอะมิโนจำเป็น ต่อการเจริญเติบโตของเนื้อเยื่อ การดูดซึมสังกะสี ซีลีเนียม และแร่ธาตุต่าง ๆ ที่จำเป็นต่อร่างกาย ช่วยในการย่อยสลายไขมัน ป้องกันการสะสมของไขมันในตับ เป็นสารต้านอนุมูลอิสระ กำจัดสารพิษออกจากร่างกาย เสริมประสิทธิภาพการทำงานของตับอ่อน จึงช่วยแก้ปัญหาระบบการย่อยอาหารให้ทำงานได้ดีขึ้น รวมทั้งเป็นสารต้านฮีสตามีนจึงช่วยลดอาการแพ้ต่าง ๆ ยับยั้งการหลั่งสารก่อภูมิแพ้ฮีสตามีนและสารก่อภูมิแพ้อื่น ๆ
         6.5 เฟนิลอะลานีน (Phenylalanine) เป็นกรดอะมิโนจำเป็นที่ช่วยกระตุ้นการเจริญเติบโตและซ่อมแซมกล้ามเนื้อ ช่วยให้มีความทรงจำดี เพิ่มความตื่นตัวและความกระฉับกระเฉง รวมไปถึงการผลิตพลังงาน และรักษาสมดุลไนโตรเจนในเลือด
         6.6 ทริพโตเฟน (Tryptophan) เป็นกรดอะมิโนจำเป็น ซึ่งสมองสามารถนำไปใช้เมื่อรวมเข้ากับ วิตามินบี 3 วิตามินบี 6 และแมกนีเซียม ในการไปสร้างสารเซโรโทนิน (Serotonin) หรือสารสื่อประสาทที่ทำงานด้านการสื่อสารภายในสมอง เป็นหนึ่งในสารที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการนอนหลับของร่างกาย ซึ่งจะมีประโยชน์อย่างมากสำหรับผู้ที่ต้องการนอนหลับอย่างสนิท และทริปโตเฟนยังทำงานร่วมกับกรดโฟลิกและธาตุเหล็กในการช่วยสร้างเม็ดเลือดแดง
         6.7 วาลีน (Valine) เป็นกรดอะมิโนจำเป็นที่ช่วยกระตุ้นการเจริญเติบโตและซ่อมแซมกล้ามเนื้อ สมรรถนะของสมองและการประสานงานกันของกล้ามเนื้อรวมไปถึงการผลิตพลังงาน และรักษาสมดุลไนโตรเจนในเลือด
         6.8 ทรีโอนีน (Threonoine) เป็นกรดอะมิโนจำเป็น มีส่วนช่วยในการป้องกันการสร้างไขมันในเลือด ช่วยให้เอนไซม์ในระบบย่อยอาหารทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ ช่วยในการเผาผลาญอาหารในร่างกายและยังช่วยส่งเสริมการดูดซึมอาหารและช่วยเพิ่มประสิทธิภาพระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย

       สาหร่ายสไปรูลิน่าจึงเป็นอาหารที่มากด้วยคุณค่า โดยสหประชาชาติได้ยกย่องว่าเป็นอาหารเสริมที่ยอดเยี่ยมที่สุดในศตวรรษที่ 21 และองค์การอนามัยโลก (WHO) ได้ศึกษาวิจัยลงความเห็นสรุปได้ว่า “มีคุณสมบัติในการสร้างความสมดุล เพิ่มความต้านทาน และป้องกันการเกิดเชื้อโรคในร่างกาย” ทั้งนี้ควรรับประทานจากแหล่งที่ปลอดภัย ปราศจากสารปนเปื้อน หรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหารได้รับรองมาตรฐาน
ขอบคุณข้อมูลจาก ผศ.ดร. มารศรี เรืองจิตชัชวาล สายวิชาเทคโนโลยีชีวภาพ คณะทรัพยากรชีวภาพและเทคโนโลยี มหาวิทยาลัย เทคโนโลยีพระจอมเกล้าธนบุรี, แหล่งที่มา : https://digital.lib.kmutt.ac.th/magazine/issue2/covers/spirulina.html
ผศ.ดร.พิมพ์เพ็ญ พรเฉลิมพงศ์ และศาสตราจารย์เกียรติคุณ ดร.นิธิยา รัตนาปนนท์. ศูนย์เครือข่ายข้อมูล อาหารครบวงจร, แหล่งที่มา : http://www.foodnetworksolution.com/wiki/word/1948/spirulina-สไปรูลิน่า